North Western Indian Constituency (Fiji) 1929 - 1963

North Western Indian Division, Fiji ke Hindustani log ke Legislative Council me aapan member ke vote kare khatir, 1929 me banawa gais tiin constituency me se ek rahaa. Aur dui constituency rahaa, Southern Indian Division aur Eastern Indian Division. North Western Indian Division me Viti Levu ke west ke sab district (Rakiraki, Tavua, Ba, Lautoka, Nadi, Nadroga) rahaa. Ii communal constituency rahaa jiske matlab ii hai ki khali Hindustani log kharraa hoe aur vote kare sakat rahin.

North Western Indian Constituency

Ii constituency me sab time bahut jabarjast mukabla bhais rahaa aur dher dafe upset bhi bhais. Ii vibhag me ganna ke kheti karaa jaae hai aur ganna ke contract aur CSR Company sab time barraa issue rahat rahaa. 1963 me jab Hindustani log ke ek aur elected representative mila tab ii constituency ke dui bhaag me baat dewa gais. Ii time khali uu Hindistani log vote kare sakat rahin jon ke parrhe likhe sakae aur jiske lage jamin nai to bhandha kaam rahaa, aur is ke kaaran 5% se kamti Hindustani log vote kare khatir register bhain rahaa.

1929 ke election badlo

 
Parmanand Singh

Ii Hindustani log khatir pahila election rahaa aur Fiji me khali ek sanstha, Fiji Indian National Congress, rahaa jon ki politically active rahaa, aur jiske leader rahin Vishnu Deo, S. B. Patel aur A. D. Patel. Ii election me dui candiate rahaa. Pahila rahaa, India me paida bhae, Champadan Manakadan Gopalan (C. M. Gopalan), jon ki Fiji Indian National Congress ke Vice-President rahaa, Bhartiya Mitra Mandal ke member rahaa aur Lautoka me Medicine practice karat rahaa. Uske nomination paper ke S.B. Patel sign karis rahaa. Duusra candidate rahaa, Parmanand Singh, jon ki Ba ke ek girmitya ke larrka rahaa aur New Zealand me parrhis rahaa. Uske palwaar ke Ba me achchhaa se jaana jaat rahaa.

Ii constituency me 640 voters register bhain rahaa, jisme se 320 aapan amdani ke jariye, 206 aapan property ke jaiye aur 114 diino aamdani aur property ke jaiye register bhian rahaa.

Election ke result rahaa:[1]

Parmanand Singh 309
C. M. Gopalan 222
Informal 57
Total 588
 
Muniswamy Mudaliar

Ii rakam se parmanand Singh, bina bahaari support ke jiit gais, lekin Legislative Council me Vishnu Deo ke saathe kaam karis. Legislative Council me sapat le ke dui hafta baad, Council ke tiino Hindustani member Council se "walk out" hoe gain aur baad me resign hoe gain. Is ke karan rahaa ki sarkar common roll ke jariye Hindustani log ke barabar ke adhikar de se inkaar kar diis rahaa.

1932 ke election badlo

Ii election ke Hindustani leader log boycott kare mangat rahin, lekin jab Southern Division me ek aur koi Hindustani kharra hoe gais tab, Vishnu Deo ke party ke uske virod me ek member ke kharraa kare ke parraa. Ii bhi socha gais ki ek member apne se kuch nai kare paai aur common roll prastao khatir aur koi ke bhi Council me rahe ke chaahi. Ba ke ek dukandaar, Muniswamy Mudaliar, volunteer karis aur uske North Western Indian Division me kharraa karaa gais. Uske virod me koi nai kharra bhais aur uu ii rakam se unopposed jiit gais.

Council me duuno Hindustani member, Vishnu Deo ke instructions ke anusaar, common roll ke prastao rakhin, lekin jab ii pastao gir gais tab Mudaliar (jaise ke pahile agree karaa gais rahaa) resign nai karis. Uu fir 1937 tak Council me rahaa aur baad me common roll ke virodi hoe gais aur sarkar se maang karis ki election ke jagah sab member ke nominate karaa jaae. Uske lage Hindustani log me koi support nai rahaa, lekin sarkar uske wafadari khatir, 23 August 1933 ke ek Justice of the Peace banae diis.

 
Chattur Singh

1937 ke election badlo

Paanch saal ke baad, aur Legislative Council ke sab member ke nominate kare ke kosis ke baad, 1937 me election fir se bhais. Ii division khatir, Vishnu Deo ke party, A. D. Patel ke nominate karis, jon ki 1929 ke election me kharraa nai hoe sakis rahaa kahe ki Patel uu time tak dui saal se kamti din tak Fiji me rahaa. Parmanand Singh ke barraa bhaiya, Chandrasenan Chattur Singh bhi ii seat khatir kharraa bahis. Sab koi sochat rahin ki Patel, Singh, jon ki khali ek wakiil ke babu rahaa, ke sahaj me harae dei lekin Singh ii election ke Fiji-born versus India-born kar diis aur aapan Ba ke background ke kaamme laae ke jiit gais.

Election ke result rahaa:

Chandrasenan Chattur Singh 671
A. D. Patel 651
Informal 66
Total 1388
 
B. D. Lakshman

1940 ke election badlo

1940 ke election tak, Fiji ke western division me ek tagatwar, kisan ke union, Kisan Sangh, suruu hoe gais rahaa. Jab ki western division ke economy ganna ke kheti pe nirbhar rahaa aur 70% se jaada kisan Kisan Sangh ke support karat rahin, ii union ke sponsered candidate, B. D. Lakshman easy se jiit gais. Lakshman ke pakchh me ii chij bhi rahaa ki A. D. Patel des se bahaar rahaa aur sitting member, Chattur Singh ke Kisan Sangh ke support nai rahaa. Ii time pe Kisan Sangh ke tagat ke ii baat se dekhawa jaae hai ki Lakshman ke virod me kharraa hoe waala, Sadanand Maharaj, bhi aapan ke Sangh ke member batais Election ke result rahaa:[2]

B. D. Lakshman 1010*
Sada Nand Maharaj 447
Total 1457

1944 ke election badlo

 
A.D. Patel

Ii election ke hoe tak A. D. Patel, Fiji laut aais rahaa aur Kisan Sangh ke virod me ek aur union, Maha Sangh ke suruu kar diis rahaa. Second World War ke kaaran chij ke daam bahut barr gais rahaa aur Patel ii mangis ki 1940 ke contact ke faarr ke nawaa contract banawa jaae. 1943 me ek harrtaal ke baad aur Kisan Sangh me corruption ke aarop ke kaaran Patel ii election ke easy se jiit liis.

Election ke result rahaa:

A. D. Patel 1841
B. D. Lakshman 554
Total 2395

1947 ke election badlo

Ii election ke bhi. A. D. Patel, aapan ganna ke kisan ke support se jiit liis, lekin uske virodi Chatttur Singh rahaa aur Patel ke majority kamti hoe gais rahaa.

Election ke result rahaa:

A. D. Patel 1972
Chattur Singh 1106
Total 3078

1950 ke election badlo

Ii election se pahile A. D. Patel aur Vishnu Deo ke biich me Executive Council ke nomination ke piche madhbedh hoe gais aur jon kuch support Patel ke Deo ke jarie milat rahaa khalaas hoe gais. Ii election me Patel ke virodi, Tulsi Ram Sharma, bhi ek lawyer aur uske samaj me log janat rahin uske samaj sewa, jaise ki Football ke kaaran. Kisan Sangh, jon ki ii time talak fir se support paae laga rahaa bhi Sharma ke support karis.

Election ke result rahaa:

Tulsi Ram Sharma 2340
A. D. Patel 1850
Total 4190

1953 ke election badlo

 
Ayodhya Prasad

1943 ke harrtaal se kuch faeda nai hoe se, aur Patel ke aapan waada ke nai nibhae ke kaaran, Maha Sangh, knjor hoe laga aur Kisan Sangh se tagat barrhe laga. Ii election me Kisan Sangh ke General Secretary, Ayodhya Prasad, jon ki 1937 se 1950 tak piche se candidate ke endorse karat rahaa, apne se election larris aur Patel ke sahaj se harae diis.

Election ke result rahaa:

Ayodhya Prasad 2718
A. D. Patel 1919
Total 4637

1956 ke election badlo

1953 ke election haare ke baad, A .D. Patel, politics ke chhorr ke aapan wakiil ke business aur Sangam me aapan dhyan de laga. Ii election me ek record paanch candidates rahin, jisme se chaar pahle Coincil ke member rahin aur Ayodhya Prasad fir se easy se jiit gais.

Election ke result rahaa:[3]

Ayodhya Prasad 2718
Krishna Reddy 1348
Chattur Singh 1240
B. D. Lakshman 109
D. S. Prasad 40
Total 5455

1959 ke election badlo

1944 ke election ke baad B. D. Lakshman, labour union me aapan dhyan de lagaa. Uu Chini majduur sangh ke organise karis, Ami Chandra ke mare ke baad, Fiji me sab union ke umbrella organisation, Fiji Industrial Workers Congress, ke President banaa aur 1958 me Lautoka Town Council ke ek member banaa. Jab ki Maha Sangh ke aapan koi candidate nai rahaa aur Kisan Sangh me fir split hoe gais rahaa, tab Lakshman 19 saal baad fir se Legislative Council khatir election jiitis. Election ke result rahaa:[4]

B. D. Lakshman 2,637*
James Madhavan 2,158
Ayodhya Prasad 2,075
Informal 88
% turnout 87.7%
Total 6958

References badlo

  1. Ahmed Ali, Fiji and the franchise: A history of political representation 1900-1937,iUniverce, Lincoln, 2008, ISBN 978-0-595-45021-3, Apendix X
  2. Pacific Islands Monthly, Volume 11, No. 1, 15 August 1940
  3. Fiji Times, 23 August 1956
  4. Pacific Islands Montly, Volume 27, No. 2, 1 September, 1956